Healthy aging. Czy można starzeć się zdrowo?

Healthy aging – co to znaczy?

Healthy aging to nurt promujący “zdrowe starzenie”, zakładający holistyczne, kompleksowe podejście do człowieka, uwzględniające nie tylko aspekty wizualne (w tym wygląd twarzy i ciała), ale również jego zdrowie fizyczne i psychiczne. W raporcie World Report on Ageing and Health, Światowa Organizacja Zdrowia określa zdrowe starzenie jako:

Proces rozwijający i utrzymujący funkcjonalne zdolności, który powinien sprzyjać zapewnieniu dobrostanu w wieku starszym.

Koncepcja healthy aging zwraca uwagę na to, że starzenie jest naturalnym i fizjologicznym procesem, którego nieważne, jak bardzo byśmy się starali, tak nie unikniemy. W związku z tym, nie powinno ono stanowić problemu i być niechciane. Wręcz przeciwnie, starzenie powinno być czymś w pełni akceptowalnym, czymś czego nie będziemy się obawiać i przyjmiemy ze spokojem, jako naturalną kolej rzeczy, kolejny etap pięknej podróży, jaką jest życie.

Zgodnie z nurtem healthy aging, starzenie trzeba przyjmować, tak jak jest to naprawdę – jako znak dobrze przeżytego życia. A więc, jako coś co napawa nas dumą, a nie wstydem. Koncepcja zdrowego starzenia się, to koncepcja dobrego starzenia się, z miłością do siebie, a nie przeciwko sobie.

Healthy aging – co napędza ten trend?

Healthy aging to założenie, które już od pewnego czasu funkcjonuje również w Polsce, gdzie obejmuje przede wszystkim problematykę zdrowia i chorób osób starszych (zarówno na świecie, jak i u nas, nurt ten rozpatruje się głównie w odniesieniu do osób po 50. roku życia). Podobnie, jak koncepcje successful ageing czy active ageing, ma ona również na celu zmianę postaw wobec wieku starszego i osób starszych, przeciwdziałając przejawom dyskryminacji, wykluczania oraz ograniczania dostępu do aktywnego życia społecznego. Wiele organizacji, które propagują filozofię healthy aging, rozumie ją jako polepszenie jakości życia seniorów poprzez proces optymalizacji możliwości poprawy i zachowania zdrowia (psychicznego, fizycznego i społecznego dobrostanu), a także ich niezależności.

Co napędza trend zdrowego starzenia się? Wpływ na coraz większą popularność ruchu healthy aging ma kilka czynników, w tym głównie starzenie się społeczeństwa, które jest znacznie szybsze niż w przeszłości. Jak wynika z danych podanych przez WHO:

• w 2020 roku liczba osób w wieku 60 lat i więcej przewyższała liczbę dzieci do 5 lat;
• do 2030 roku 1 na 6 osób na świecie będzie w wieku 60 lat lub więcej;
• do 2030 roku udział populacji w wieku 60 lat i więcej wzrośnie z 1 miliarda w (w 2020 roku) do 1,4 miliarda;
• w latach 2020 – 2050 liczba osób w wieku 80 lat potroi się, osiągając 426 milionów;
• do 2050 roku odsetek światowej populacji w wieku powyżej 60 lat osiągnie 22 proc. czyli dwukrotnie więcej niż w 2015 roku (wzrośnie do 2,1 miliarda).

W związku z tym, wszystkie kraje, również te europejskie stoją przed poważnymi wyzwaniami, polegającymi na promocji zdrowego starzenia poprzez szereg strategii i planów działania (w tym poprawę opieki zdrowotnej nad seniorami, zapobieganie ich wykluczeniu społecznemu oraz zwiększenie ich aktywności zawodowej i społecznej). Warto przypomnieć, że Zgromadzenie Ogólne Organizacji Narodów Zjednoczonych (ONZ) ogłosiło lata 2021-2030 Dekadą ONZ na rzecz zdrowego starzenia się.

Główne założenia nurtu healthy aging

Wśród głównych założeń healthy aging wymienić należy te związane m.in. z dobrym samopoczuciem i poprawą jakości życia, skupionymi wokół holistycznego spojrzenia na zdrowie, które oznacza traktowanie swojego ciała jako całości, a nie zbioru pojedynczych elementów. Nie istnieje bowiem jedna reguła na spowolnienie starzenia, którego główną przyczyną są geny, natomiast pozostałe czynniki to takie, na które mamy już wpływ, dokonując codziennych wyborów. Aby odbywało się to w odpowiedni sposób, ważne jest utrzymywanie zdrowych zachowań przez całe życie i zadbanie o każdy jego obszar, związany:

• ze stylem życia (zapewnienie dobrego snu, zbilansowanej, zdrowej diety i regularnego ruchu, zrezygnowania z palenia i picia alkoholu);
• z dbaniem o zdrowie psychiczne;
• z regularnymi wizytami u lekarza i wykonywaniem badań profilaktycznych, dzięki którym można wcześniej wykryć choroby przewlekłe i zmniejszyć czynniki ryzyka (zobacz m.in. Badania profilaktyczne po 40. roku życia);
• z utrzymaniem zdrowej skóry (jej ochrona przed słońcem, unikanie opalania się i korzystania z solarium, ograniczenie ekspozycji na słońce oraz regularna kontrola pod kątem oznak raka skóry).

Co ważne, spowolnić starzenie i utratę zdrowia, można, poświęcając więcej czasu na poznanie, zrozumienie i wykorzystanie zdolności fizjologicznych organizmu i skóry do odnowy. Aby iść z duchem nurtu healthy aging i czerpać z niego jak najwięcej, powinniśmy nie tylko samemu poszerzać informacje w tym temacie, ale również korzystać z wiedzy i usług takich specjalistów, jak m.in. lekarzy pracujących w sposób holistyczny, dietetyków klinicznych, trenerów personalnych, czy kosmetologów interdyscyplinarnych.

Healthy aging w kosmetologii

U podstaw zdrowego starzenia się leżą też odpowiednie nastawienie do życia i wygląd. W związku z tym, filozofia healthy aging zaczyna być także widoczna w branży beauty. Trend ten rozpoczął się od działań dotyczące poprawy jakości życia seniorów, poprzez skierowanie do nich ofert z obszaru szeroko rozumianej kosmetologii, podologii, a także trychologii.

Z czasem jednak, zarówno w obszarze kosmetologii, jak i estetologii medycznej, nurt healthy aging zaczął obejmować również szersze grono odbiorców. Od dawna bowiem mówi się, że zdrowe starzenie zaczyna się już w dzieciństwie, a im szybciej będziemy wdrażać zdrowe nawyki, tym lepiej.

Zasady healthy aging w kosmetologii

Celem koncepcji healthy aging nie jest zatrzymanie starzenia lecz zaakceptowanie go. Cała praca skupia się na zapobieganiu występowania negatywnych skutków tego procesu. Healthy aging w kosmetologii zakłada m.in. to, że:

• zdrowy wygląd skóry, która jest największym i najbardziej widoczny organem, jest oznaką szacunku do siebie i swojego ciała, a także dbaniem o swój dobrostan, nie natomiast próbą zachowania młodości za wszelką cenę;
• aby starzeć się zdrowo, ważne jest zadbanie o każdy obszar życia, w tym również o kondycję skóry (mowa tu o masażach, odpowiedniej pielęgnacji i indywidualnie dobranych zabiegach kosmetologicznych);
• terapia dobrana przez kosmetologa musi być poprzedzona wcześniejszą konsultacją. Dopiero, gdy wykluczone zostaną przeciwwskazania, możliwe jest skorzystanie z dostępnych opcji. Konsultacja kosmetologiczna obejmuje wywiad z pacjentem, szczegółową analizę stanu zdrowia (w tym diagnostykę skóry i interpretację wyników biochemicznych) i jego oczekiwania. Następnym etapem jest poinformowanie o ewentualnych kosztach terapii i rozpisanie tzw. beauty planu, konkretnego harmonogramu zabiegów z uwzględnieniem właściwych odstępów czasowych;
• terapia prowadzona w jej nurcie, to terapia długoterminowa, która nie daje natychmiastowych, spektakularnych efektów. Zakłada ona podobnie, jak zdrowa dieta (sprawdźcie dietę po 40. roku życia), również aktywne składniki, kosmetyki do pielęgnacji domowej, suplementację;
• uwzględnione są w niej zabiegi kosmetologiczne, które powinny być stosowane regularnie, przez całe życie. Natomiast już brak systematyczności i tylko doraźne z nich korzystanie, nie przyniesie trwałych, zamierzonych zmian;
• celem indywidualnych terapii w nurcie healthy aging jest spowolnienie procesów starzenia oraz poprawa wyglądu skóry (w tym zagęszczenie skóry, spłycenie zmarszczek, czy poprawa kształtu twarzy). Efekty takie są możliwe do osiągnięcia, dzięki zabiegom kosmetologicznym, które mają działanie nawilżające, odżywcze, regeneracyjne, antyoksydacyjne i stymulujące;
• w terapii tej wykorzystuje się zarówno estetologię naturalną, opartą o masaż, ekologiczne, organiczne składniki aktywne, balneo- , hydro- , czy krioterapię, jak również bardzo zaawansowane medycznie, biotechnologicznie i aparaturowe zabiegi;
• w ich przypadku rezygnuje się z zabiegów z wykorzystaniem wypełniaczy, stymulatorów tkankowych, czy toksyny botulinowej.

Coraz popularniejszy healthy aging w opozycji do anti aging

Ruch healthy aging, w opozycji do głównego nurtu w kosmetologii – anti aging, nie walczy ze starzeniem, daje natomiast pacjentom szereg narzędzi do jego spowolnienia. Coraz więcej badań potwierdza światowy trend, polegający na odchodzeniu od inwazyjnych zabiegów estetycznych (wypełniaczy, botoksu, czy zastosowaniu skalpela), na rzecz zdrowego, harmonijnego i naturalnego wyglądu.

Mamy tyle lat, ile mamy i nie zamierzam tego ukrywać. Zwłaszcza My, kobiety jesteśmy już zmęczone ciągłą presją młodego wyglądu, która odczuwalna jest na każdym kroku i przez, której pryzmat, jesteśmy nieustannie oceniane. Coraz więcej z nas w wieku 30., 40., 50. lat, chce cieszyć się swoim dojrzałym pięknem (mamy w końcu do tego pełne prawo), a nie ślepo gonić za coraz bardziej wyśrubowanymi i nieosiągalnymi standardami urody.

Nurt healthy aging, daje nam zatem prawo, do tego żeby starzeć się zdrowo, w zgodzie ze sobą oraz bez konieczności brania udziału w wyścigu o najpiękniejszy i pozbawiony oznak starości wygląd. Każda z nas jest bowiem piękna i wartościowa bez względu na wszystko.

• Zobacz też: Smart aging. Słów kilka o mądrym starzeniu

Źródła:

• “Nowe koncepcje w podejściu do zdrowego starzenia – rola wielowymiarowych modeli ”prof. dr hab. Tomasz Grodzicki Katedra Chorób Wewnętrznych i Gerontologii UJ CM prof. dr hab. Beata Tobiasz-Adamczyk Zakład Socjologii Medycyny Katedra Epidemiologii i Medycyny Zapobiegawczej UJ CM
• https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/ageing-and-health