Z tego artykułu dowiesz się:
ToggleSkładniki chemiczne w opakowaniach żywności
Zespół badaczy zidentyfikował 3601 substancji chemicznych, które przedostają się do organizmu człowieka poprzez kontakt z żywnością. Substancje te zostały wykryte w próbkach krwi, włosów i kobiecego mleka. Do najbardziej niepokojących substancji zaliczono m.in.:
- Metale – mogące akumulować się w organizmie i prowadzić do różnych schorzeń, w tym neurologicznych.
- Lotne związki organiczne, które mogą wpływać na układ oddechowy i przyczyniać się do zanieczyszczenia powietrza.
- Substancje perfluoroalkilowe i polifluoroalkilowe (PFAS) – znane z odporności na rozkład i przypisywane im jest działanie rakotwórcze oraz zdolność do zakłócania układu hormonalnego.
- Ftalany – stosowane do zmiękczania plastiku, które mogą działać jako zaburzacze hormonalne i są związane z problemami rozwojowymi oraz nowotworowymi.
Substancje te mają szerokie zastosowanie w różnych materiałach, które mają bezpośredni kontakt z żywnością, od plastiku po papier i tekturę.
Jak substancje chemiczne przedostają się do żywności?
Przenikanie substancji chemicznych z opakowań do żywności jest procesem, który nasila się pod wpływem wysokich temperatur oraz pewnych właściwości produktów spożywczych. Naukowcy ustalili, że:
- Podgrzewanie jedzenia w plastikowych pojemnikach lub innych opakowaniach może przyspieszać przenikanie szkodliwych związków chemicznych do żywności. Zaleca się unikanie podgrzewania jedzenia w pojemnikach na wynos w mikrofalówkach, gdyż wysoka temperatura zwiększa migrację substancji.
- Żywność o wysokiej zawartości tłuszczu lub kwasowości – produkty takie, jak tłuste sosy, mięso czy kwaśne warzywa, mają większą tendencję do absorbowania substancji chemicznych z opakowań.
- Małe i ciasne pojemniki – produkty umieszczone w małych, dobrze zamkniętych pojemnikach mają większy kontakt z opakowaniem, co zwiększa ryzyko przenikania chemikaliów.
Nie tylko plastik – problem z recyklingiem papieru i tektury
Jak wskazuje współautorka badań, Jane Muncke, problem nie ogranicza się wyłącznie do opakowań z tworzyw sztucznych. Jednym z poważnych zagrożeń są opakowania wykonane z papieru i tektury pochodzących z recyklingu. Według badaczy, proces recyklingu może powodować mieszanie się z żywnością substancji chemicznych, takich jak tusze niespożywcze i inne związki pochodzące z poprzedniego użytkowania papieru lub tektury. Choć recykling jest ważnym elementem walki o ochronę środowiska, w przypadku opakowań żywności może nieść ze sobą niezamierzone konsekwencje zdrowotne.
Skutki zdrowotne ekspozycji na chemikalia z opakowań
Substancje chemiczne, które przedostają się do organizmu człowieka z opakowań żywności, mogą wywierać niekorzystny wpływ na zdrowie. Najpoważniejsze zagrożenia obejmują:
- Zaburzenia hormonalne – wiele związków chemicznych, takich jak ftalany czy PFAS, zakłóca funkcjonowanie układu hormonalnego, co może prowadzić do problemów z płodnością, rozwojem płodu, a także zwiększa ryzyko wystąpienia raka hormonozależnego, takiego jak rak piersi czy prostaty.
- Zwiększone ryzyko nowotworów – związki chemiczne zawarte w opakowaniach, szczególnie te odporne na rozkład, mogą gromadzić się w organizmie i z czasem przyczyniać się do rozwoju nowotworów.
- Wpływ na układ nerwowy i odpornościowy – niektóre substancje chemiczne, zwłaszcza metale ciężkie, mogą kumulować się w organizmie i negatywnie wpływać na układ nerwowy oraz odpornościowy, co prowadzi do pogorszenia zdrowia na przestrzeni lat.
Jak ograniczyć kontakt z niebezpiecznymi substancjami?
Naukowcy podkreślają, że jednym z kluczowych sposobów ochrony przed niebezpiecznymi substancjami chemicznymi jest unikanie kontaktu żywności w opakowaniach, które mogą je uwalniać. Oto kilka praktycznych kroków, które można podjąć, aby zmniejszyć ryzyko:
- Unikaj podgrzewania jedzenia w plastikowych pojemnikach – staraj się przekładać jedzenie na szklane lub ceramiczne naczynia przed podgrzewaniem w mikrofalówce.
- Wybieraj świeże produkty spożywcze – unikaj nadmiernego spożycia przetworzonych produktów pakowanych w plastik, papier lub tekturę.
- Stosuj opakowania z naturalnych materiałów – zamiast korzystać z plastikowych torebek czy pojemników, wybieraj opakowania wielokrotnego użytku wykonane z materiałów takich jak szkło czy stal nierdzewna.
- Ograniczaj kontakt żywności z recyklingowymi opakowaniami – wybieraj produkty, które są przechowywane w opakowaniach wykonanych z nowych, certyfikowanych materiałów do kontaktu z żywnością.
Potrzeba regulacji i dalszych badań
Badacze podkreślają, że konieczne są dalsze badania nad substancjami chemicznymi w opakowaniach żywności oraz ich wpływem na zdrowie człowieka. Obecne regulacje dotyczące materiałów opakowaniowych mogą okazać się niewystarczające w obliczu nowych odkryć, dlatego istnieje potrzeba zaostrzenia norm oraz testów bezpieczeństwa. Wprowadzenie nowych przepisów dotyczących opakowań może przyczynić się do ograniczenia narażenia konsumentów na potencjalnie szkodliwe substancje.
Wyniki badań wykazały, że substancje chemiczne z opakowań żywności mogą przedostawać się do organizmu człowieka, co stanowi poważne zagrożenie zdrowotne. Naukowcy ostrzegają, że wiele z tych substancji, w tym ftalany i PFAS, może zakłócać gospodarkę hormonalną i zwiększać ryzyko nowotworów. Aby ograniczyć ryzyko, zaleca się unikanie podgrzewania żywności w plastikowych pojemnikach oraz wybieranie opakowań wykonanych z bezpieczniejszych materiałów. Potrzebne są także surowsze regulacje dotyczące opakowań żywności i ich wpływu na zdrowie.
- Zobacz również: Osoby przyjmujące te suplementy umierają wcześniej!
Źródła:
- https://naukawpolsce.pl/aktualnosci/news%2C104508%2Cbadanie-substancje-chemiczne-z-opakowan-zywnosci-przedostaja-sie-do
- https://www.nature.com/articles/s41370-024-00718-2