Spowolnienie tempa wzrostu długości życia – wyniki badań
Badania przeprowadzone przez prof. S. Jaya Olshansky’ego z University of Illinois w Chicago obejmowały analizę danych dotyczących zgonów z lat 90. XX wieku do 2019 roku, czyli sprzed pandemii COVID-19. Badaniem objęto kraje o najwyższej przeciętnej długości życia: Francję, Włochy, Hiszpanię, Szwecję, Szwajcarię, Japonię, Koreę Południową, Australię oraz Hongkong, a także Stany Zjednoczone.
Analiza wykazała, że choć przeciętna długość życia w badanych krajach wzrosła średnio o 6,5 roku, to w latach 2010-2019 tempo tego wzrostu zaczęło spadać. W Stanach Zjednoczonych długość życia wyniosła w 2019 roku 78,8 roku, podczas gdy w Hongkongu osiągnęła aż 85 lat. Jednak to właśnie Hongkong był jednym z nielicznych miejsc, gdzie tempo wzrostu długości życia utrzymało się na stabilnym poziomie, a przyczyny tego fenomenu pozostają niejasne. Prawdopodobnie kluczową rolę odgrywa dostęp do wysokiej jakości opieki zdrowotnej, co w starzejących się społeczeństwach jest coraz ważniejsze.
Granice biologiczne i wyzwania dla zdrowia publicznego
Jednym z głównych wniosków badania jest to, że osiągnęliśmy punkt, w którym dalsze wydłużenie życia może być coraz trudniejsze. Prof. Olshansky zauważa, że ludzkość już teraz czerpie korzyści z postępu medycyny, takich jak szczepienia i leczenie chorób zakaźnych, które niegdyś były głównymi przyczynami śmierci. Jednak coraz bardziej zbliżamy się do granic biologicznych, które ograniczają potencjalne wydłużenie życia ludzkiego. Podobne wnioski wyciągnął prof. Jan Virg z Albert Einstein College of Medicine, który twierdzi, że maksymalna możliwa długość życia człowieka wynosi 115 lat.
Z drugiej strony, niektórzy badacze, tacy jak prof. Michael Rosé z University of California, uważają, że życie ludzkie nadal można wydłużać, pod warunkiem zastosowania odpowiednich terapii i leków. Problemem jest jednak ograniczony dostęp do nowoczesnych technologii i terapii w wielu regionach świata, co hamuje dalszy postęp.
Społeczne i medyczne wyzwania – nierówności w dostępie do opieki zdrowotnej
Raporty wskazują również na ogromne różnice w długości życia pomiędzy różnymi krajami, nawet w obrębie bogatych i rozwiniętych społeczeństw. Przykładem tego są Stany Zjednoczone, gdzie długość życia, pomimo postępu medycyny, pozostaje stosunkowo niska w porównaniu z krajami europejskimi czy Azją. Przyczyną tego zjawiska jest między innymi epidemia nadużywania opioidów oraz nierówności społeczne i ekonomiczne, które prowadzą do ograniczonego dostępu do opieki zdrowotnej.
Również w Polsce, pomimo ogólnego wzrostu długości życia, nadal istnieją istotne różnice w stosunku do krajów Europy Zachodniej. Według danych Głównego Urzędu Statystycznego, w 2023 roku przeciętna długość życia w Polsce wynosiła 74,7 lat dla mężczyzn i 82 lata dla kobiet. Choć te dane są wyższe niż w poprzednich latach, Polska nadal zajmuje dopiero 28. miejsce w Europie pod względem długości życia, wyprzedzając jedynie kraje takie jak Bułgaria, Węgry czy Rumunia.
Co przyniesie przyszłość?
Według autorów raportu, jeśli nie zostaną wprowadzone istotne zmiany, przeciętna oczekiwana długość życia mężczyzn nie przekroczy 84 lat, a w przypadku kobiet – 90 lat. To oznacza, że choć będziemy żyć dłużej, niż jeszcze sto lat temu, to oczekiwania co do życia znacznie powyżej 100 lat mogą być dla większości osób nieosiągalne. To nie większość, a jedynie mniejszość ludzi urodzonych na początku XXI wieku dożyje 100 lat, co przeczy wcześniejszym przewidywaniom.
- Zobacz również: Jak dożyć 100 lat w dobrej kondycji? Poznaj tych 11 sposobów!
Zdaniem badaczy spadek tempa wzrostu długości życia może być powiązany z wieloma czynnikami, w tym z pogarszającym się dostępem do opieki zdrowotnej i pomocy społecznej. Profesor Gerry McCartney z University of Glasgow uważa, że konieczne jest inwestowanie w systemy ochrony zdrowia, aby poprawić dostępność do terapii, zwłaszcza w kontekście starzejącego się społeczeństwa.
Świętujmy to, co osiągnęliśmy
Choć spada tempo wzrostu długości życia, profesor Olshansky zwraca uwagę na fakt, że wciąż mamy powody do zadowolenia, jak mówi:
Powinniśmy celebrować to, że udało nam się wydłużyć życie do obecnego poziomu
Dzięki postępowi medycyny, lepszej diagnostyce oraz terapii wielu z nas może liczyć na dłuższe i zdrowsze życie niż nasi przodkowie. Głównym wyzwaniem na przyszłość jest jednak dalszy rozwój medycyny, a także poprawa dostępu do opieki zdrowotnej na całym świecie, aby każdy mógł skorzystać z osiągnięć współczesnej nauki.
Źródła:
- https://www.nature.com/nataging
- https://naukawpolsce.pl/aktualnosci/news%2C104907%2Cspada-tempo-wzrostu-przecietnej-oczekiwanej-dlugosci-zycia.html
