Czym są hydrolaty?
Hydrolaty to wodne destylaty roślinne powstające jako produkt uboczny podczas destylacji parowej surowców roślinnych, przede wszystkim podczas produkcji olejków eterycznych. Proces destylacji polega na przepuszczeniu pary wodnej przez surowiec roślinny, co pozwala na wydobycie olejków eterycznych oraz rozpuszczalnych w wodzie substancji czynnych. Para wodna schładza się i kondensuje, oddzielając olejek od wody. Powstała w ten sposób woda jest hydrolatem, zawierającym śladowe ilości olejku eterycznego oraz rozpuszczalne w wodzie substancje bioaktywne, takie jak flawonoidy, witaminy i sole mineralne.
Warto zaznaczyć, że nie każdy hydrolat jest taki sam – ich skład chemiczny, a co za tym idzie, właściwości, zależą od rodzaju rośliny użytej do destylacji, jakości surowca oraz samego procesu produkcji. Dlatego hydrolaty pochodzące od różnych producentów mogą się znacznie różnić pod względem zapachu, działania i trwałości.
Hydrolaty – historia i tradycyjne zastosowania
Historia hydrolatów sięga starożytności, kiedy to woda różana była używana jako luksusowy kosmetyk przez kobiety na dworach królewskich, a także w medycynie ajurwedyjskiej i tradycyjnej medycynie chińskiej. W średniowieczu hydrolaty były wykorzystywane przez alchemików i medyków jako lekarstwa na różne dolegliwości, a także jako kosmetyki pielęgnacyjne.
W tradycyjnej medycynie arabskiej, woda różana była szeroko stosowana do leczenia stanów zapalnych skóry, a także jako środek tonizujący i uspokajający. W krajach azjatyckich, hydrolaty były (i nadal są) używane w rytuałach religijnych i medytacyjnych, ze względu na ich kojące właściwości i przyjemny zapach.
Właściwości hydrolatów – jak działają?
Hydrolaty to nie tylko pachnące wody, ale przede wszystkim produkty o bogatym składzie chemicznym, który sprawia, że mają one wiele korzystnych właściwości dla skóry i włosów. Do najważniejszych właściwości hydrolatów należą:
- Nawilżenie i ochrona skóry – hydrolaty są bogate w składniki nawilżające, takie jak witaminy i aminokwasy, które pomagają w utrzymaniu odpowiedniego poziomu wilgoci w skórze. Regularne stosowanie hydrolatów może poprawić elastyczność skóry, a także chronić ją przed utratą wilgoci, co jest szczególnie ważne w suchym klimacie lub w okresie zimowym.
- Łagodzenie podrażnień i stanów zapalnych – dzięki zawartości substancji przeciwzapalnych, takich jak kwas rozmarynowy, hydrolaty są skuteczne w łagodzeniu podrażnień skóry, redukcji zaczerwienień oraz zmniejszeniu świądu. Dlatego są polecane osobom z wrażliwą skórą, atopowym zapaleniem skóry, czy po zabiegach kosmetycznych.
- Działanie przeciwbakteryjne i przeciwgrzybicze – niektóre hydrolaty, zwłaszcza te pochodzące z roślin o właściwościach antyseptycznych, jak drzewo herbaciane czy rozmaryn, są skuteczne w walce z bakteriami i grzybami, co czyni je doskonałym wyborem dla osób borykających się z trądzikiem dorosłych, łupieżem czy innymi problemami skórnymi.
- Regeneracja i odżywienie skóry – hydrolaty zawierają liczne mikroelementy i witaminy, które wspierają procesy regeneracyjne w skórze, a także pomagają w odbudowie uszkodzeń. Mogą również wspomagać proces gojenia się drobnych ran i zadrapań, dzięki swoim właściwościom łagodzącym i przyspieszającym regenerację.
- Tonizowanie i oczyszczanie – hydrolaty doskonale sprawdzają się jako naturalne toniki do twarzy, które pomagają przywrócić skórze jej naturalne pH po oczyszczaniu. Dzięki swoim łagodnym właściwościom oczyszczającym, mogą także pomóc w usuwaniu zanieczyszczeń i resztek makijażu, pozostawiając skórę świeżą i przygotowaną do dalszych etapów pielęgnacji.
- Antyoksydacja – niektóre hydrolaty, jak np. hydrolat z róży damasceńskiej, są bogate w antyoksydanty, które pomagają w ochronie skóry przed stresem oksydacyjnym i działaniem wolnych rodników, co jest kluczowe w prewencji starzenia się skóry.
Popularne rodzaje hydrolatów i ich zastosowanie
Na rynku dostępnych jest wiele rodzajów hydrolatów, każdy o specyficznych właściwościach i zastosowaniach. Poniżej przedstawiamy kilka z najbardziej popularnych hydrolatów oraz ich szczegółowe zastosowania.
Hydrolat z róży damasceńskiej
Hydrolat różany, pozyskiwany z płatków róży damasceńskiej, jest jednym z najpopularniejszych i najbardziej uniwersalnych hydrolatów. Jego właściwości nawilżające i regenerujące sprawiają, że jest idealny dla skóry suchej, dojrzałej oraz wrażliwej. Regularne stosowanie hydrolatu różanego pomaga zredukować zaczerwienienia, poprawia elastyczność skóry oraz nadaje jej zdrowy, promienny wygląd. Może być stosowany jako tonik, odświeżająca mgiełka, a nawet jako składnik domowych maseczek do twarzy.
Hydrolat z lawendy
Hydrolat lawendowy jest znany ze swoich właściwości uspokajających i kojących. Jest to doskonały wybór dla osób o cerze tłustej, mieszanej oraz problematycznej, ze skłonnością do wyprysków. Dzięki działaniu antyseptycznemu i przeciwzapalnemu, hydrolat lawendowy pomaga w łagodzeniu stanów zapalnych, zmniejsza przetłuszczanie się skóry, a także wspomaga procesy gojenia. Dodatkowo jego relaksujący zapach działa uspokajająco na zmysły, co czyni go doskonałym składnikiem produktów do wieczornej pielęgnacji.
Hydrolat z kwiatów pomarańczy (neroli)
Hydrolat z neroli, czyli kwiatów gorzkiej pomarańczy, to luksusowy produkt o intensywnym, kwiatowo-cytrusowym zapachu. Jest szczególnie polecany do pielęgnacji cery dojrzałej, suchej i naczynkowej. Dzięki swoim właściwościom tonizującym i ściągającym, hydrolat z neroli pomaga w zmniejszeniu widoczności porów, wyrównaniu kolorytu skóry oraz zapobiega przedwczesnemu starzeniu się skóry. Może być stosowany jako tonik, mgiełka do twarzy, a także jako dodatek do kremów i serum o działaniu przeciwstarzeniowym.
Hydrolat z melisy
Hydrolat z melisy to doskonały wybór dla osób z wrażliwą i skłonną do podrażnień skórą. Melisa znana jest z właściwości uspokajających i przeciwzapalnych, co czyni ten hydrolat idealnym do łagodzenia stanów zapalnych, podrażnień i alergii skórnych. Może być stosowany jako tonik po goleniu, aby zredukować podrażnienia i zaczerwienienia, a także jako składnik łagodzących maseczek i kremów do twarzy.
Hydrolat z drzewa herbacianego
Hydrolat z drzewa herbacianego jest niezastąpionym produktem w pielęgnacji cery tłustej, trądzikowej i problematycznej. Jego silne właściwości antyseptyczne i przeciwzapalne pomagają w zwalczaniu bakterii odpowiedzialnych za powstawanie trądziku, redukują wypryski i zapobiegają powstawaniu nowych zmian skórnych. Może być stosowany jako tonik, punktowy preparat na niedoskonałości, a także jako dodatek do maseczek oczyszczających.
Hydrolat z rumianku
Rumianek od wieków był stosowany jako środek łagodzący i przeciwzapalny, a hydrolat z rumianku zachowuje te cenne właściwości. Jest to doskonały wybór dla osób z delikatną, wrażliwą skórą, skłonną do podrażnień. Hydrolat z rumianku pomaga w łagodzeniu stanów zapalnych, redukcji zaczerwienień oraz w regeneracji uszkodzonej skóry. Może być stosowany jako tonik, łagodząca mgiełka, a także jako składnik kremów i serum dla skóry wrażliwej.
Hydrolaty – jak stosować w codziennej pielęgnacji?
Hydrolaty są niezwykle wszechstronnymi produktami, które można stosować na wiele różnych sposobów, w zależności od potrzeb skóry i preferencji użytkownika.
- Tonik do twarzy – hydrolaty są idealnym zamiennikiem dla klasycznych toników do twarzy. Po oczyszczeniu skóry, wystarczy spryskać twarz hydrolatem lub nałożyć go na wacik i delikatnie przetrzeć skórę. Hydrolat przywróci naturalne pH skóry, nawilży ją i przygotuje na kolejne etapy pielęgnacji.
- Mgiełka odświeżająca – hydrolaty mogą być stosowane jako odświeżająca mgiełka do twarzy i ciała, szczególnie w upalne dni lub po intensywnym wysiłku fizycznym. Spryskanie twarzy hydrolatem natychmiast przynosi uczucie świeżości, nawilża skórę i dodaje jej blasku.
- Składnik maseczek – hydrolaty mogą być używane jako baza do domowych maseczek, szczególnie w połączeniu z glinką kosmetyczną. Zamiast zwykłej wody, warto użyć hydrolatu, który wzbogaci maseczkę o dodatkowe składniki odżywcze i pielęgnacyjne.
- Dodatek do kąpieli – kilka łyżek ulubionego hydrolatu dodanych do wanny z ciepłą wodą to sposób na relaksującą kąpiel, która nawilży i odżywi skórę, a także zapewni aromaterapeutyczne doznania.
- Produkt po goleniu – hydrolaty, zwłaszcza te o właściwościach łagodzących, takie jak hydrolat z melisy czy rumianku, mogą być stosowane jako naturalny produkt po goleniu. Pomagają one zredukować podrażnienia, zaczerwienienia oraz przyspieszają regenerację skóry.
- Pielęgnacja włosów – niektóre hydrolaty, jak np. hydrolat rozmarynowy, mogą być stosowane na włosy i skórę głowy. Spryskiwanie włosów hydrolatem pomaga w ich nawilżeniu, nadaje im blask, a także wspomaga zdrowie skóry głowy, zapobiegając łupieżowi i nadmiernemu przetłuszczaniu się.
- Kompresy i okłady – hydrolaty mogą być stosowane jako kompresy na zmęczone oczy, opuchlizny lub podrażnienia skóry. Wystarczy nasączyć gazę lub wacik hydrolatem i nałożyć na miejsce, które wymaga złagodzenia i regeneracji.
- Aromaterapia – dzięki swoim naturalnym, roślinnym zapachom, hydrolaty mogą być używane w aromaterapii na stres. Wystarczy spryskać poduszkę lub pościel hydrolatem, aby ułatwić zasypianie i zapewnić sobie spokojny sen.
Jaki hydrolat wybrać i jak go przechowywać?
Podczas wyboru hydrolatu, warto zwrócić uwagę na kilka istotnych aspektów, które zapewnią jego wysoką jakość i skuteczność działania.
- Jakość surowca – warto wybierać hydrolaty, które są pozyskiwane z surowców pochodzących z certyfikowanych upraw organicznych. Tego rodzaju hydrolaty nie zawierają szkodliwych substancji chemicznych, pestycydów ani sztucznych dodatków.
- Skład i czystość – hydrolaty najwyższej jakości zawierają wyłącznie wodę roślinną i ewentualnie naturalny konserwant. Unikaj produktów z dodatkami syntetycznymi, barwnikami czy zapachami.
- Przechowywanie – hydrolaty powinny być przechowywane w ciemnych, szklanych butelkach, aby chronić je przed działaniem światła, które może przyspieszyć ich utlenianie i pogorszenie jakości. Po otwarciu zaleca się przechowywanie hydrolatów w lodówce, aby przedłużyć ich trwałość.
- Trwałość – hydrolaty są produktami naturalnymi, dlatego ich trwałość jest ograniczona. Zwykle wynosi od 6 do 12 miesięcy od daty produkcji. Warto zwrócić uwagę na datę przydatności do użycia na opakowaniu i zużywać produkt w odpowiednim czasie, aby cieszyć się jego pełnymi właściwościami.
Hydrolaty a olejki eteryczne – różnice i podobieństwa
Choć hydrolaty i olejki eteryczne są produktami pozyskiwanymi z tych samych roślin, różnią się one znacząco pod względem składu, działania i zastosowania.
- Konsystencja i stężenie – olejki eteryczne są silnie skoncentrowanymi substancjami lotnymi, które wymagają rozcieńczenia przed nałożeniem na skórę. Hydrolaty, jako wodne destylaty, są znacznie łagodniejsze i mogą być stosowane bezpośrednio na skórę, co czyni je bezpieczniejszymi w użyciu.
- Zastosowanie – olejki eteryczne, ze względu na swoje silne działanie, są często stosowane w aromaterapii, masażach oraz jako składniki kosmetyków. Hydrolaty, dzięki swojej delikatności, znajdują szerokie zastosowanie w codziennej pielęgnacji, w tym jako toniki, mgiełki, dodatki do maseczek czy kąpieli.
- Właściwości aromatyczne – zapach olejków eterycznych jest intensywny i trwały, podczas gdy hydrolaty mają subtelny, delikatny aromat, który szybko się ulatnia. Dzięki temu hydrolaty są bardziej uniwersalne i mogą być stosowane nawet przez osoby wrażliwe na intensywne zapachy.
- Trwałość i przechowywanie – olejki eteryczne mają dłuższą trwałość i są mniej podatne na utlenianie niż hydrolaty. Hydrolaty, jako produkty wodne, są bardziej wrażliwe na działanie światła i temperatury, co wymaga ich starannego przechowywania.
Zastosowanie hydrolatów w codziennym życiu – co warto wiedzieć?
Hydrolaty znajdują szerokie zastosowanie nie tylko w kosmetyce, ale również w innych aspektach codziennego życia. Oto kilka przykładów:
- Odświeżenie powietrza – hydrolaty mogą być używane jako naturalne odświeżacze powietrza w domu. Wystarczy spryskać pomieszczenie ulubionym hydrolatem, aby wprowadzić do wnętrza świeży, naturalny zapach.
- Pielęgnacja dzieci – hydrolaty są na tyle delikatne, że mogą być stosowane w pielęgnacji skóry niemowląt i dzieci. Hydrolat z rumianku lub melisy doskonale sprawdzi się jako dodatek do kąpieli, który pomoże ukoić skórę i zrelaksować malucha przed snem.
- Środek na ukąszenia i podrażnienia – hydrolaty o właściwościach łagodzących, takie jak hydrolat z lawendy czy rumianku, mogą być stosowane do złagodzenia świądu i podrażnień po ukąszeniach owadów, a także do pielęgnacji skóry po ekspozycji na słońce.
- Naturalny spray do włosów – hydrolaty mogą być używane jako naturalny spray nawilżający i odżywczy do włosów. Spryskanie włosów hydrolatem pomaga je nawilżyć, zredukować elektryzowanie oraz nadać im naturalny blask.
Hydrolaty to niezwykle wszechstronne, naturalne produkty, które mogą znaleźć zastosowanie w codziennej pielęgnacji skóry, włosów, a nawet jako element aromaterapii. Dzięki swoim delikatnym właściwościom, są odpowiednie dla osób w każdym wieku, a także dla różnych typów skóry. Regularne stosowanie hydrolatów może przynieść wiele korzyści, takich jak nawilżenie, regeneracja, łagodzenie podrażnień oraz poprawa ogólnego wyglądu skóry. Warto jednak pamiętać o wyborze hydrolatów wysokiej jakości oraz odpowiednim ich przechowywaniu, aby cieszyć się pełnią ich dobroczynnych właściwości przez długi czas.
Źródła:
- https://www.clarityblend.com/blogs/our-journal/floral-waters-benefits-and-how-to-use-for-skincare-haircare-and-body-care?srsltid=AfmBOoq4frLStLQMpJQ0hLgJ7h7Zrq5YfQTrRRAc9FFWL4FLtTPcByiI
- https://heilbronherbs.com/blogs/journal/what-are-hydrosols-benefits-and-uses
- https://www.planttherapy.com/blogs/blog/hydrosols-uses-benefits
- https://nofussnatural.com/hydrosols-how-to-use/
- https://www.izielnik.pl/blog/jaki-hydrolat-do-cery-dojrzalej
- https://www.ekologia.pl/kobieta/hydrolaty-wlasciwosci-dzialanie-i-zastosowanie-hydrolatow/
