Zaburzenia snu a ryzyko demencji
Badanie przeprowadzone przez naukowców z Uniwersytetu Kalifornijskiego w San Francisco rzuca nowe światło na znaczenie jakości snu w wieku 30-40 lat. Jak informuje internetowe wydanie czasopisma Neurology, naukowcy zwracają uwagę na znaczenie snu w tym wieku dla zdrowia funkcji poznawczych w późniejszym życiu. Ich zdaniem jego zaburzenia mogą prowadzić do rozwinięcia się demencji. Dr Yue Leng główna autorka badania, podkreśla, że zrozumienie tego związku ma kluczowe znaczenie dla postrzegania snu jako czynnika ryzyka choroby Alzheimera:
Biorąc pod uwagę, że zmiany związane z chorobą Alzheimera zaczynają powstawać w mózgu na kilka dekad przed wystąpieniem objawów, zrozumienie związku między snem na wcześniejszym etapie życia, a późniejszymi kłopotami z funkcjami poznawczymi ma kluczowe znaczenie dla zrozumienia jego roli jako czynnika ryzyka tej choroby.
Naukowczyni dodała również, że:
Odkrycia naukowców pokazały, że dla zdrowia funkcji poznawczych w średnim i starszym wieku największe znaczenie dla nas ma jakość, a nie ilość snu.
Według prognoz opublikowanych w czasopiśmie The Lancet Public Health, w ciągu najbliższych trzech dekad globalna liczba przypadków demencji może się niemal potroić. Oczekuje się, że do roku 2050 liczba osób cierpiących na demencję wzrośnie do ok. 153 milionów, w porównaniu z 57 milionami odnotowanymi w roku 2019. Natomiast zgodnie z danymi Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), demencja już teraz stanowi nie tylko jedną z głównych przyczyn niepełnosprawności i potrzeby zapewnienia opieki, ale również zajmuje siódme miejsce wśród najczęstszych przyczyn śmierci na świecie.
Kluczowe odkrycia
Badanie przeprowadzone przez naukowców z Uniwersytetu Kalifornijskiego w San Francisco, w którym udział wzięło 526 osób w średnim wieku 40 lat, dostarczyło cennych informacji na temat wpływu snu na funkcje poznawcze. Uczestnicy byli monitorowani przez 11 lat, a ich sen był analizowany pod kątem długości i jakości. Każdy z nich, przez trzy dni, dwukrotnie w odstępie roku, nosił na nadgarstku monitor aktywności, który rejestrował nawyki snu, w tym godziny kładzenia się spać i pobudki. Po przeprowadzonym badaniu, jego uczestnicy:
- wypełniali ankiety dotyczące jakości swojego snu, oceniając go w skali od 0 do 21 (wyższe wyniki wskazywały na jego gorszą jakość);
- przeszli serię testów pamięci i logicznego myślenia.
Naukowcy z Uniwersytetu Kalifornijskiego szczegółowo analizowali zwłaszcza fragmentację snu, czyli jego częste i krótkie przerywanie, uznawane za najgorszy rodzaj zakłóceń snu. Uczestnicy zostali podzieleni na trzy grupy na podstawie stopnia fragmentacji snu. Po 10 latach obserwacji stwierdzono, że w grupie osób z najbardziej zakłóconym snem (175 uczestników) aż 44 osoby wykazywały słabą wydajność poznawczą. W porównaniu, w grupie z najmniej zakłóconym snem (176 osób) tylko 10 osób miało podobne problemy.
Nie zauważono natomiast znaczących różnic w wynikach poznawczych między grupą średnią, a grupą z najmniej zakłóconym snem. Badanie nie wykazało też bezpośredniego związku między długością snu a rozwojem demencji w późniejszym życiu.
Wyniki te sugerują, że jakość snu, a zwłaszcza jego fragmentacja, może mieć wpływ na funkcje poznawcze i potencjalnie zwiększać ryzyko rozwoju problemów z pamięcią i rozumowaniem. Badanie to podkreśla wagę utrzymywania zdrowych nawyków snu, zwłaszcza w średnim wieku jako potencjalnego czynnika wpływającego na zdrowie poznawcze w przyszłości. Chociaż badanie nie ustala bezpośredniego związku przyczynowego, otwiera nowe możliwości w badaniach nad zapobieganiem chorobie Alzheimera. Jak zaznacza dr Leng:
Potrzebne są dalsze badania, aby ocenić związek między zaburzeniami snu a funkcjami poznawczymi na różnych etapach życia oraz określić krytyczne okresy, kiedy sen wpływa na funkcje poznawcze najsilniej.
Podsumowując, wyniki tego badania stanowią ważny krok w zrozumieniu związku między jakością snu a zdrowiem poznawczym. Wskazują na to, że już w młodym wieku powinniśmy przykładać wagę do jego jakości, aby zminimalizować ryzyko problemów z pamięcią i rozumowaniem w przyszłości. Pamiętajmy, że zdrowy sen to nie tylko kwestia ilości, ale przede wszystkim jakości. Zadbajmy o nasz odpoczynek, by wspierać nasz umysł na każdym etapie życia (więcej na ten temat w artykule: jak zadbać o dobry sen?).
Źródło:
- https://www.neurology.org/doi/abs/10.1212/WNL.0000000000208056
- https://www.hellozdrowie.pl/jakosc-snu-w-wieku-30-lat-ma-znaczenie-naukowcy-ostrzegaja-ze-jego-zaburzenia-moga-prowadzic-do-demencji/
- https://wilno.tvp.pl/75220842/zaburzenia-snu-w-wieku-srednim-moga-skutkowac-demencja-na-starosc
- https://www.hellozdrowie.pl/jakosc-snu-w-wieku-30-lat-ma-znaczenie-naukowcy-ostrzegaja-ze-jego-zaburzenia-moga-prowadzic-do-demencji/
- https://www.dw.com/pl/naukowcy-zapowiadaj%C4%85-trzykrotny-wzrost-przypadk%C3%B3w-demencji/a-60362880
