Dieta a zdrowie psychiczne – co pokazuje japońskie badanie?
Depresja to jedno z najpoważniejszych wyzwań zdrowotnych XXI wieku. Dotyka ponad 280 milionów ludzi na całym świecie i stanowi jedną z głównych przyczyn niepełnosprawności. Wśród osób aktywnych zawodowo prowadzi do spadku produktywności, zwiększonej absencji i pogorszenia jakości życia. Dlatego coraz więcej naukowców koncentruje się nie tylko na wpływie poszczególnych składników odżywczych, ale całych wzorców żywieniowych na kondycję psychiczną.
- Zobacz także: Zdrowy styl życia – 13 zasad długiego życia
W badaniu opublikowanym w czasopiśmie Psychiatry and Clinical Neurosciences przeanalizowano dane z Japan Epidemiology Collaboration on Occupational Health (J-ECOH) z lat 2018–2021. Badaniem objęto ponad 12 000 pracowników z pięciu dużych japońskich firm. Uczestnicy wypełniali zweryfikowane kwestionariusze dotyczące częstotliwości spożywania żywności oraz skali objawów depresyjnych CES-D-11. Analiza wykazała jednoznaczny związek pomiędzy przestrzeganiem diety japońskiej a niższym ryzykiem depresji.
Tradycyjna i zmodyfikowana dieta japońska – podobieństwa i różnice
Tradycyjna dieta japońska to model żywieniowy oparty na lokalnych, sezonowych i niskoprzetworzonych produktach. Kluczowe składniki to biały ryż, zupa miso, ryby, gotowane warzywa, soja, produkty fermentowane, grzyby, wodorosty oraz zielona herbata. Taki sposób odżywiania charakteryzuje się dużą gęstością odżywczą, niskim indeksem glikemicznym i umiarkowaną kalorycznością.
Zmodyfikowana wersja diety japońskiej powstała w odpowiedzi na współczesne wyzwania zdrowotne, takie jak niedobór błonnika, wapnia czy nadmierne spożycie sodu. Zakłada ona:
- zastąpienie białego ryżu produktami pełnoziarnistymi,
- zmniejszenie ilości potraw o wysokiej zawartości soli,
- zwiększenie spożycia surowych warzyw, owoców oraz nabiału.
Mimo różnic, oba modele wykazują korzystny wpływ na zdrowie psychiczne. Wyniki analizy statystycznej pokazały, że im większe przestrzeganie którejkolwiek z diet, tym niższe ryzyko objawów depresyjnych. Dla tradycyjnej diety współczynniki PR wynosiły odpowiednio: 1,00 (odniesienie), 0,94, 0,91 i 0,83. Dla zmodyfikowanej: 1,00, 0,94, 0,83 i 0,80. W obu przypadkach p-trendu wynosiło < 0,001, co oznacza statystycznie istotny trend spadku ryzyka.
- Sprawdź także: Jak dbać o zdrowie? Oto 12 głównych zasad!
Dlaczego japońska dieta działa ochronnie?
Naukowcy tłumaczą, że korzystny wpływ obu diet wynika z synergistycznego działania wielu bioaktywnych składników, które oddziałują na mózg i układ nerwowy. Wśród najważniejszych mechanizmów wymieniają:
- Kwas foliowy zawarty w wodorostach i warzywach wspomaga syntezę neuroprzekaźników, takich jak serotonina i dopamina.
- Kwasy tłuszczowe omega-3 z ryb wykazują działanie przeciwzapalne i wspierają neuroplastyczność oraz funkcje poznawcze.
- Zielona herbata i warzywa są źródłem antyoksydantów, które ograniczają stres oksydacyjny, mający udział w patogenezie depresji.
- Fermentowane produkty sojowe i miso, bogate w naturalny smak umami, mogą wpływać na obniżenie tętna i aktywację układu przywspółczulnego, sprzyjając relaksacji i redukcji napięcia.
- Błonnik pokarmowy wspiera zdrowie mikrobioty jelitowej, a oś jelita–mózg uznawana jest dziś za jeden z kluczowych regulatorów nastroju i emocji.
- Może Cię również zainteresować: Japońska dieta długowieczności – w czym tkwi sekret?
Co jeszcze wykazało badanie?
Korzystny efekt diety japońskiej utrzymywał się także po wykluczeniu osób z wcześniejszymi diagnozami psychiatrycznymi oraz niezależnie od wpływu pandemii COVID-19. To ważne, bo sugeruje, że związek między dietą, a samopoczuciem nie był wynikiem wyłącznie okoliczności zewnętrznych.
Co ciekawe, silniejsze powiązania między dietą, a niższym ryzykiem depresji zaobserwowano u osób z wyższym poziomem wykształcenia. Z kolei u pracowników z ponadnormatywnym czasem pracy (powyżej 46 godzin nadliczbowych miesięcznie) efekt ochronny nie występował. Może to sugerować, że przewlekły stres związany z pracą niweluje potencjalne korzyści płynące z diety.
- Przeczytaj też: Nagomi – japońska recepta na szczęście
Wnioski dla zdrowia publicznego i środowisk pracy
Autorzy badania podkreślają:
Wyniki badania mogą mieć znaczenie dla polityki zdrowia publicznego oraz strategii wellness w miejscu pracy, szczególnie w kontekście zapobiegania depresji poprzez kulturowo dopasowaną dietę.
Chociaż badanie dotyczyło pracowników dużych firm w Japonii, wpisuje się ono w szerszy nurt analiz wpływu diety śródziemnomorskiej czy diety DASH na zdrowie psychiczne. To kolejny dowód na to, że sposób odżywiania może być skutecznym narzędziem w zapobieganiu zaburzeniom depresyjnym – zwłaszcza gdy dieta uwzględnia lokalne preferencje kulturowe, dostępność produktów i indywidualne potrzeby.
👉 Wyniki oraz opis badań znajdziesz pod TYM LINKIEM
Źródło:
- https://alertmedyczny.pl/tradycyjna-i-zmodyfikowana-dieta-w-stylu-japonskim-pomaga-w-walce-z-depresja/
- Psychiatry and Clinical Neurosciences
- News Medical
