Odczuwanie upływu czasu jest subiektywne, ale…
Koncepcji próbujących zdefiniować czas jest naprawdę wiele i w zależności od dziedziny, która pochyla się nad jego zagadnieniem, czas opisywany jest w różny sposób. Abstrahując od definicji wiemy, że ludzkość “ujarzmiła” czas za pomocą kalendarzy i zegarków starając się nadać mu obiektywne ramy. Nie zmienia to jednak faktu, że każda z nas upływ czasu odczuwa subiektywnie w zależności od sytuacji, uwarunkowań psychologicznych, czy wieku.
Zazwyczaj, gdy bardzo na coś czekamy, czas zdaje się dłużyć w nieskończoność. Sytuacja jest tym gorsza, im jesteśmy młodsze. Słyszymy wówczas, że brak nam cierpliwości. Okazuje się jednak, że nie jest to cała prawda. Młody mózg ma bardzo duże zdolności percepcyjne i szybko się nudzi. Osoby starsze natomiast często narzekają, że brak im na wszystko czasu, choć obiektywnie te same czynności kilka, czy kilkanaście lat wcześniej angażowały je zdecydowanie krócej.
Będąc w wieku 36 lat jestem w stanie potwierdzić, że tygodnie mijają mi w mgnieniu oka. Wiem jednak, że na przykład dla 12-latka 7 dni dni będzie zazwyczaj oznaczało całą wieczność (chyba, że chodzi o okres wakacyjny). Co ciekawe, istnieje naukowe wyjaśnienie tych rozbieżności i tylko po części związane jest ono z ilością obowiązków, jakim każdego dnia muszą podołać 36-latek i 12-latek.
Dlaczego brakuje nam czasu? Badacze wyjaśniają
Jeszcze do niedawna to, że czas płynie szybciej w odczuciu starszych ludzi tłumaczono faktem posiadanego przez nich doświadczenia, większych zasobów wiedzy i ograniczonym skupianiem się na otaczających ich zjawiskach w porównaniu choćby do dzieci. One wciąż analizują, poznają, ulegają zaskoczeniom, jednocześnie “katalogując” zdobyte w ten sposób informacje. Ich mózgi szybko gotowe są do przyjmowania kolejnych bodźców, co zazwyczaj skutkuje dłużącym się czasem oczekiwania od zdarzenia do zdarzenia.
Profesor Adrian Bejan z Duke University postanowił usystematyzować dotychczasowe teorie i przeprowadzić badania, które miały odpowiedzieć na pytanie, dlaczego czas płynie dla nas szybciej, gdy jesteśmy starsi. Do jakich wniosków doszedł profesor? W skrócie – czas umyka nam szybciej, bo nasze mózgi działają wolniej. A konkretniej?
- Szybkość funkcji naszego mózgu zostaje z wiekiem zredukowana wskutek postępującej degradacji jego struktur (mało optymistyczne);
- Częstotliwość mimowolnych ruchów gałek ocznych spada, co skutkuje niższą przyswajalnością i wolniejszą analizą bodźców z zewnątrz u osób starszych (jeszcze mniej optymistyczne);
- Młodsze osoby są w stanie przetworzyć więcej informacji w krótszym czasie, co daje im wrażenie wolniej upływającego czasu (powód do zazdrości 😉 ).
Dodatkowo profesor Bejan wytłumaczył, że patrząc z perspektywy człowieka w średnim wieku, dni przeżyte we wczesnej młodości wydają się dłuższe, gdyż wówczas rejestrowałyśmy więcej “obrazów” w krótszym czasie. Co ciekawe (i właściwie logiczne 🙂 ), percepcja postrzegania czasu uzależniona jest od ilości przeżytych lat. Dlatego miesiąc dla kilkulatka trwa znacznie dłużej niż dla 40-latka.
Czas upływa szybciej, wolniej, a tak naprawdę tak samo
Jednym z największych wyzwań dzieciństwa i wczesnej młodości jest znalezienie sobie odpowiednio absorbującego zajęcia w trakcie oczekiwania na ekscytujące wydarzenie. Jednym z największych wyzwań rodziców jest wówczas odpowiadanie na pytania “Nudzi mi się, długo jeszcze?”. Co ciekawe, rzadko rozpływają się oni wówczas nad możliwościami percepcyjnymi mózgów swoich dzieci 😉 Okazuje się zatem, że zadaniu, którego rozwiązanie w naszej ocenie powinno pochłonąć kilka godzin, młodym ludziom udaje się sprostać w dużo krótszym czasie.
Co natomiast mogą zrobić osoby w średnim wieku, które czują się przytłoczone szybkością upływającego czasu? Nie będę tu szczególnie odkrywcza pisząc, że z wiekiem powinnyśmy sprawniej dostosowywać plan dnia do ilości zadań, które musimy wykonać. Warto też zgłębić kilka technik optymalizacji zarządzania swoim czasem, co pozwoli wygospodarować więcej przestrzeni na przyjemności i odpoczynek.
To, że czas płynie dla nas szybciej, gdy jesteśmy starsze ma też swoje plusy. “Krócej” czekamy na wymarzony urlop, koncert, czy spotkanie ze znajomymi 😉 A tak poważnie – najważniejsza jest jakość każdej spędzonej chwili i choć często chciałybyśmy, by świat zwolnił, to pamiętajmy, że obiektywnie doba ma 24 godziny zarówno dla dwulatka, jak i jego dziadka 😉
Źródła:
- https://geekweek.interia.pl/medycyna/news-naukowcy-odkryli-dlaczego-czas-plynie-dla-nas-szybciej-gdy-j,nId,5543576
