Jak stres wpływa na rozwój choroby Alzheimera?
Naukowcy z Barcelona Institute for Global Health (ISGlobal) przeprowadzili pionierskie badanie, mające na celu zrozumienie wpływu stresu w średnim wieku na ryzyko rozwinięcia się choroby Alzheimera. Grupa badawcza liczyła ponad 1,3 tysiąca osób, które na początku badania były wolne od choroby (na tą przypadłość chorowali jednak inni członkowie ich rodzin). Analiza skoncentrowana była na doświadczeniu silnego stresu, związanego z m.in. utratą bliskiej osoby, problemami zdrowotnymi czy trudnościami finansowymi i ich długotrwałym wpływie na zdrowie mózgu.
Metodologia badania polegała na dogłębnym badaniu historii życia uczestników oraz monitorowaniu ich stanu zdrowia przez kilka lat, by zobaczyć, jakie zmiany zachodzą w ich mózgach, szczególnie w odniesieniu do akumulacji beta-amyloidu – kluczowego czynnika w rozwoju choroby Alzheimera. Jest to białko, które gromadzi się w formie blaszek, mogących zakłócać funkcjonowanie synaps i uniemożliwiać przekazywanie impulsów między komórkami nerwowymi. To właśnie wiek średni uznaje się za czas, kiedy pojawiają się pierwsze patologie związane z Alzheimerem, co sugeruje, że stres doświadczany w tym okresie ma długofalowe konsekwencje dla zdrowia mózgu.
- Zobacz również: Jak dbać o zdrowie psychiczne w wieku dojrzałym?
Specjaliści wykorzystali zaawansowane techniki obrazowania mózgu i analizy statystyczne, by zidentyfikować i potwierdzić związki między doświadczanym stresem, a zmianami neurologicznymi. Wyniki badania dostarczyły istotnych informacji na temat potencjalnych ścieżek, przez które stres w średnim wieku może wpływać na późniejsze ryzyko wystąpienia choroby Alzheimera, co otwiera nowe perspektywy dla zapobiegania i leczenia tej choroby.
Stres w średnim wieku – kluczowy okres
Doświadczanie stresu w średnim wieku może mieć głębokie skutki na zdrowie mózgu, zwiększając ryzyko rozwoju choroby Alzheimera. Badania przeprowadzone przez naukowców z Barcelona Institute for Global Health wskazują, że silny stres w tym okresie życia, związany np. z bezrobociem, śmiercią kogoś bliskiego, czy chorobą, sprzyja odkładaniu się w mózgu beta-amyloidu. Jak podkreśla Eleni Palpatzis, pierwsza autorka publikacji, która ukazała się w periodyku „Annals of Neurology”:
Wiemy, że wiek średni to czas, kiedy zaczynają pojawiać się patologie związane z chorobą Alzheimera. Jest możliwe, że stres doświadczany w tych właśnie latach ma szczególne, długofalowe znaczenie dla zdrowia mózgu.
Rola płci w reakcji na stres
Oprócz ogólnych skutków stresu, badania wskazują również, że znaczenie może mieć też płeć. U mężczyzn wyższy poziom stresu w średnim wieku związany jest bezpośrednio z akumulacją beta-amyloidu. Natomiast kobiety doświadczające podobnych jego poziomów, wykazują mniejszą objętość istoty szarej w mózgu w późniejszym okresie życia. Jak wyjaśnia Eider Arenaza-Urquijo, współautorka badania.
Nasze wyniki sugerują, że mechanizm działania stresu na zdrowie mózgu jest inny u mężczyzn, niż u kobiet. U mężczyzn gromadzi się amyloid, a u kobiet dochodzi do atrofii mózgu.
Naukowcy zwracają uwagę, że może to świadczyć o tym, iż mechanizmy wpływu stresu na zdrowie mózgu różnią się w zależności od płci, sugerując konieczność dalszych badań w celu zrozumienia tych różnic i ich wpływu na strategie prewencji i leczenia choroby Alzheimera, na którą tylko w Polsce (i na choroby pokrewne) cierpi ponad 350 tys. osób.
Choroba Alzheimera, a stres w dzieciństwie
Jak się okazuje, również stres doświadczany w wieku dziecięcym może mieć poważne długofalowe konsekwencje dla zdrowia mózgu, zwiększając ryzyko pojawienia się później zapaleń w układzie nerwowym oraz rozwój chorób neurodegeneracyjnych, w tym choroby Alzheimera. Naukowcy z Barcelona Institute for Global Health zauważyli, że traumatyczne wydarzenia w młodości, takie jak przemoc domowa, utrata rodzica czy trudności w nauce, mogą przyczyniać się do późniejszych stanów zapalnych w układzie nerwowym.
Naukowcy podkreślają, że choć ich badanie dostarcza cennych wskazówek na temat roli stresu w rozwoju choroby Alzheimera, konieczne są dalsze, szczegółowe badania, aby w pełni zrozumieć te mechanizmy i opracować skuteczne strategie zapobiegawcze. Ważne może okazać się rozwijanie umiejętności radzenia sobie ze stresem, szczególnie u osób z historią zaburzeń psychiatrycznych, które są bardziej narażone na negatywne skutki stresu.
- Zobacz również: Tłuszcz trzewny zwiększa ryzyko Alzheimera?
Źródła:
- https://www.isglobal.org/en/-/vivencias-estresantes-y-alzheimer
- https://naukawpolsce.pl/aktualnosci/news%2C101428%2Cstres-w-srednim-wieku-sprzyja-chorobie-alzheimera.html
- https://tvn24.pl/swiat/alzheimer-stres-w-srednim-wieku-ale-nie-tylko-co-zwieksza-ryzyko-zachorowania-na-chorobe-alzheimera-st7852816
