Nowe badania nad opóźnieniem menopauzy
Ostatnie dekady przyniosły rewolucję w rozumieniu procesów biologicznych, które dotąd wydawały się nieodwracalne. Jednym z takich przełomów są badania nad możliwością opóźnienia menopauzy, prowadzone przez prof. Kutluk Oktay z Uniwersytetu Yale. Odkrycia te otwierają nowy rozdział w ginekologii i medycynie reprodukcyjnej, dając kobietom nadzieję na przedłużenie płodności oraz zmniejszenie negatywnych skutków związanych z menopauzą.
Badanie, rozpoczęte przez prof. Oktay’a w 1999 roku, skupiło się na możliwości przeszczepienia zamrożonej tkanki jajnikowej, aby zapobiec lub opóźnić nadejście menopauzy. Ten pionierski zabieg był początkowo rozważany jako metoda zachowania płodności u pacjentek onkologicznych, u których leczenie mogło zniszczyć funkcje jajników. Wprowadzenie tej metody do praktyki klinicznej stanowiło ogromny krok naprzód, pozwalając na zachowanie nie tylko płodności, ale i naturalnej produkcji hormonów przez organizm kobiety.
Jak to działa?
Proces opóźniania menopauzy za pomocą przeszczepienia tkanki jajnikowej rozpoczyna się od pobrania niewielkiego fragmentu tkanki jajnikowej od kobiety. Następnie tkanka ta jest szybko zamrażana i przechowywana w specjalnych warunkach, co umożliwia jej zachowanie w niemal nienaruszonym stanie na przyszłe użycie.
Gdy kobieta decyduje się na przeszczepienie tkanki, jest ona rozmrażana i wszczepiona z powrotem do jej ciała. Dzięki temu jajniki mogą zacząć ponownie funkcjonować, produkując hormony i komórki jajowe. Cały proces pozwala nie tylko na zachowanie płodności, ale również na utrzymanie naturalnego cyklu hormonalnego, co może znacząco opóźnić nadejście menopauzy.
Kluczowym czynnikiem determinującym sukces procedury jest ilość oraz jakość komórek jajowych zawartych w tkance jajnikowej w momencie jej pobrania. Im więcej komórek jajowych wysokiej jakości jest dostępnych, tym większa szansa na skuteczne opóźnienie menopauzy. Z tego względu najlepszym momentem na pobranie tkanki jest okres przed 40. rokiem życia kobiety.
Model matematyczny opracowany przez prof. Oktay’a umożliwia przewidywanie, na jak długo operacja może opóźnić nadejście menopauzy. Zabieg ten otwiera możliwości nie tylko dla kobiet chcących zachować płodność na dłużej, ale także dla tych, które pragną złagodzić objawy menopauzy i korzystać z długotrwałych korzyści zdrowotnych związanych z opóźnieniem tego procesu.
Dla kogo jest ta procedura?
Procedura zamrażania i przeszczepienia tkanki jajnikowej pierwotnie została opracowana jako metoda ochrony płodności dla kobiet poddawanych leczeniu nowotworowemu, które mogło negatywnie wpłynąć na ich zdolność do naturalnego rozrodu. Leczenie raka, szczególnie chemioterapia i radioterapia, często prowadzi do przedwczesnej menopauzy i utraty funkcji jajników. Dzięki tej procedurze kobiety mają szansę na zachowanie płodności i możliwość zajścia w ciążę w przyszłości.
Z czasem zainteresowanie procedurą rozszerzyło się również na zdrowe kobiety zainteresowane opóźnieniem menopauzy. Możliwość zachowania naturalnej produkcji hormonów przez dłuższy czas może przynieść wiele korzyści zdrowotnych, w tym opóźnienie objawów związanych z menopauzą oraz ochronę przed chorobami związanymi z wiekiem, takimi jak osteoporoza czy choroby sercowo-naczyniowe.
Jednak procedura ta nie jest odpowiednia dla każdego. Idealne kandydatki to kobiety przed 40. rokiem życia, u których zamrożenie tkanki jajnikowej przed menopauzą może zapewnić najlepsze szanse na późniejsze przywrócenie funkcji jajników. Decyzja o przeszczepieniu tkanki jajnikowej powinna być jednak poprzedzona dokładną analizą i konsultacją z lekarzem, uwzględniającą indywidualne ryzyko, korzyści oraz motywacje pacjentki.
Wpływ na zdrowie i długość życia
Opóźnienie nadejścia menopauzy za pomocą przeszczepienia tkanki jajnikowej może mieć istotny wpływ na zdrowie i długość życia kobiet. Menopauza wiąże się z wieloma zmianami w organizmie, w tym ze zmniejszeniem produkcji hormonów płciowych, co może prowadzić do zwiększonego ryzyka wystąpienia osteoporozy, chorób sercowo-naczyniowych, zmniejszenia masy mięśniowej i zwiększenia tkanki tłuszczowej, a także wpływać na zdrowie psychiczne.
Dzięki zachowaniu funkcji jajników i przedłużeniu okresu płodności kobiety mogą doświadczać wielu korzyści zdrowotnych. Hormony płciowe, takie jak estrogen, odgrywają kluczową rolę w utrzymaniu zdrowia kości, serca, włosów oraz ogólnego samopoczucia. . Znaczący spadek stężenia estrogenów przyspiesza również starzenie się skóry. Dodatkowo, dłuższa produkcja tych hormonów może pomóc w zmniejszeniu ryzyka wystąpienia wspomnianych chorób związanych z wiekiem.
Warto jednak pamiętać, że decyzja o przeszczepieniu tkanki jajnikowej to złożony wybór, który powinien być dokładnie przemyślany. Wymaga ona uwzględnienia zarówno potencjalnych korzyści, jak i ryzyka, a także dostępnych alternatyw i osobistych wartości oraz celów życiowych kobiety.
Ile jajeczek przeżywa przeszczepienie?
Tkanka jajnikowa, zawierająca tysiące uśpionych, niedojrzałych komórek jajowych, jest zamrażana w bardzo niskiej temperaturze minus 160 stopni Celsjusza. Zapewnia ona optymalne warunki dla jej długoterminowego przechowywania bez utraty kluczowych właściwości tkanki. Po jej przeszczepieniu do organizmu kobiety, potrzeba zazwyczaj około 10 dni, aby zaczęła ona pełnić swoje funkcje (w tym produkcję hormonów i wznowienie cyklu owulacyjnego). Przy czym pełna reaktywacja jajników może zająć nawet do trzech miesięcy.
Niemniej jednak proces zamrażania i rozmrażania nie jest pozbawiony strat. Szacuje się, że około 60% niedojrzałych komórek jajowych nie przeżywa procedury. Oznacza to zatem, że 40% z nich udaje się zachować. Mimo to, jest to znaczący odsetek, który może zapewnić kobiecie szansę na zajście w ciążę w przyszłości. Co więcej, prof. Kutluk Oktay wskazuje na możliwość zwiększenia odsetka komórek jajowych, które przeżyją procedurę, nawet do 80%, dzięki zastosowaniu nowych technologii i udoskonalonym metodom zamrażania.
Interesującym odkryciem jest również fakt, że kilkukrotne przeszczepienie fragmentów tkanki jajnikowej może być skuteczniejsze w odwlekaniu menopauzy niż jednorazowe przeszczepienie całej tkanki. Sugeruje to, że strategiczne zarządzanie tkanką jajnikową może zaoferować kobietom lepsze perspektywy na dłuższe zachowanie funkcji reprodukcyjnych.
Kobiety doświadczające menopauzy później mogą cieszyć się lepszym zdrowiem
Ponadto, obecne badania wskazują, że kobiety, które doświadczają menopauzy później, mogą nie tylko żyć dłużej i cieszyć się lepszym zdrowiem ogólnym, ale być również mniej narażone na szereg schorzeń, takich jak:
- osteoporoza;
- choroby serca;
- depresja;
- demencja;
- zaburzenia metaboliczne (w tym cukrzyca typu 2);
- schorzenia siatkówki.
Chociaż nadal trwają dyskusje na temat bezpośredniego wpływu opóźnionej menopauzy na ryzyko wystąpienia powyższych schorzeń, to badania prof. Oktaya dostarczają cennych wskazówek, jak technika przeszczepienia tkanki jajnikowej, może przyczynić się do poprawy jakości życia również w przypadku kobiet, które poddadzą się zabiegowi przeszczepienia tkanki jajnika w odpowiednim momencie swojego życia.
Badanie, opublikowane w American Journal of Obstetrics & Gynecology, rzuca nowe światło na potencjał i wyzwania związane z procedurą zamrażania i przeszczepiania tkanki jajnikowej, otwierając drogę do dalszych badań i innowacji w tej dziedzinie medycyny.
- Zobacz również: Starzenie się jajników przyspieszają metale ciężkie
Źródło:
- https://nauka.tvp.pl/75634986/mozna-opoznic-menopauze-juz-tak
- https://www.ajog.org/
