Dwa etapy starzenia się
Badanie przeprowadzone przez zespół naukowców z Uniwersytetu Stanforda wykazało, że starzenie się człowieka nie jest procesem jednostajnym, lecz przebiega w dwóch głównych etapach, które mają miejsce w okolicach 44 i 60 roku życia. W tych momentach dochodzi do gwałtownych zmian na poziomie molekularnym i mikrobiologicznym, co może tłumaczyć, dlaczego właśnie w tych grupach wiekowych zauważalny jest wzrost problemów zdrowotnych związanych ze starzeniem się.
Procesy zachodzące na poziomie molekularnym
W ramach badania naukowcy przeanalizowali 135 000 różnych cząsteczek (białek, RNA i metabolitów) oraz drobnoustrojów u osób w wieku od 25 do 75 lat, które co kilka miesięcy (przez okres od jednego do prawie siedmiu lat) udostępniały nie tylko próbki krwi i kału, ale również wymazy z jamy ustnej, nosa i skóry.
W badaniach, w których wzięło udział 108 ochotników, uwzględniono mikrobiomy, czyli bakterie, wirusy i grzyby, które bytują na naszej skórze oraz wewnątrz organizmu. Wyniki pokazały, że liczebność wielu z tych cząsteczek i mikroorganizmów nie zmienia się stopniowo z wiekiem, lecz przechodzi przez okresy gwałtownych zmian, które przypadają na połowę czwartej dekady życia oraz początek szóstej dekady.
Dr Michael Snyder, starszy autor badania, podkreślił, że te gwałtowne zmiany dotyczą różnych klas cząsteczek i mikrobów. Zaobserwowane zmiany mają prawdopodobnie istotny wpływ na zdrowie, ponieważ w tych kluczowych okresach życia zmienia się liczebność cząsteczek związanych z chorobami układu krążenia oraz funkcjonowaniem układu odpornościowego.
Zmiany w organizmach ludzi po 40. i 60. roku życia
W badaniach przeprowadzonych przez naukowców zaobserwowano, że osoby, które przekroczyły 40. rok życia, doświadczają zmian w liczbie cząsteczek związanych z metabolizmem alkoholu, lipidów oraz kofeiny. Dodatkowo, w tej grupie wiekowej zauważono znaczące zmiany związane z funkcjonowaniem układu krążenia, zdrowiem skóry oraz masą mięśniową.
U osób po 60. roku życia zmiany te stają się jeszcze bardziej widoczne. Dotyczą one głównie metabolizmu węglowodanów i kofeiny, regulacji układu odpornościowego, funkcji nerek, a także zdrowia układu krążenia. Naukowcy zwrócili uwagę, że zmiany te mogą być związane nie tylko z procesami biologicznymi, ale także ze stylem życia, na przykład ze zwiększonym spożyciem alkoholu w średnim wieku.
- Zobacz również: Zdrowy styl życia – 13 zasad długiego życia
Co powoduje te zmiany?
Choć odkrycia te są istotne, nadal istnieje wiele pytań dotyczących przyczyn tych gwałtownych zmian. Początkowo badacze zakładali, że mogą być one związane z menopauzą lub perimenopauzą u kobiet. Jednak dalsze analizy wykazały, że zmiany te zachodzą również u mężczyzn, co sugeruje, że istnieją inne, ważniejsze czynniki wpływające na te procesy.
Dr Xiaotao Shen, współautor badania, podkreślił, że identyfikacja tych czynników powinna być priorytetem przyszłych badań. Zrozumienie, co napędza te zmiany, może bowiem pomóc w opracowaniu strategii mających na celu spowolnienie procesu starzenia i poprawę jakości życia w starszym wieku.
Wpływ stylu życia na starzenie
Naukowcy zauważyli, że niektóre z zaobserwowanych zmian mogą być związane ze stylem życia lub czynnikami behawioralnymi, które są charakterystyczne dla ludzi w określonym wieku, a nie są wyłącznie spowodowane czynnikami biologicznymi. Na przykład, dysfunkcja metabolizmu alkoholu może wynikać z faktu, że według statystyk to właśnie u osób w wieku 40-50 lat dochodzi do wyraźnego wzrostu spożycia alkoholu.
Badacze sugerują, że osoby w wieku 40 i 60 lat powinny zwrócić szczególną uwagę na swoje zdrowie i kondycję fizyczną. Warto wprowadzić zmiany w stylu życia, takie jak zwiększenie aktywności fizycznej w celu ochrony układu krążenia i utrzymania masy mięśniowej, oraz ograniczenie spożycia alkoholu.
Odkrycie, że starzenie się człowieka przebiega w dwóch dramatycznych etapach, które mają miejsce w wieku 44 i 60 lat, może mieć istotne implikacje dla zdrowia publicznego. Zrozumienie tych procesów na poziomie molekularnym i mikrobiologicznym może pomóc w opracowaniu nowych strategii zapobiegania chorobom związanym z wiekiem oraz w promowaniu zdrowego starzenia się. Badania te podkreślają również znaczenie monitorowania zdrowia i wprowadzania zdrowych nawyków na każdym etapie życia, aby spowolnić proces starzenia i poprawić jakość życia w starszym wieku.
Źródła:
- https://www.nature.com/articles/s43587-024-00692-2
