Czym są diety wysokotłuszczowe?
Diety wysokotłuszczowe to takie, w których znacząca część kalorii pochodzi z tłuszczów. Przykładem może być popularna dieta ketogeniczna, gdzie udział tłuszczów może wynosić nawet 70-80% całkowitej liczby spożywanych kalorii. Choć takie diety mogą przynosić szybkie efekty w odchudzaniu, ważne jest, aby zwrócić uwagę na potencjalne ryzyko zdrowotne związane z długoterminowym stosowaniem takiego sposobu żywienia.
Negatywne skutki diet wysokotłuszczowych
Badania naukowe coraz częściej wskazują na potencjalne niebezpieczeństwa związane z dietami wysokotłuszczowymi. W ostatnim z nich przeprowadzonym przez naukowców z Uniwersytetu Kalifornijskiego w Riverside i opublikowanym na łamach Scientific Reports, dokonano fascynujących odkryć na temat ich wpływu na organizm.
Przez 24 tygodnie myszy były karmione trzema różnymi dietami, w których co najmniej 40% kalorii pochodziło z tłuszczu. Naukowcy skoncentrowali się na analizie mikrobiomu gryzoni oraz zmianach genetycznych zachodzących w ich jelitach. Myszy zostały podzielone na trzy grupy, z których każda otrzymywała inną dietę wysokotłuszczową:
- pierwsza grupa spożywała tłuszcze nasycone z oleju kokosowego;
- druga grupa była karmiona jednonienasyconym, modyfikowanym olejem sojowym;
- trzecia grupa spożywała niemodyfikowany olej sojowy bogaty w tłuszcze wielonienasycone.
Dodatkowo, istniała czwarta grupa kontrolna, która była karmiona dietą o niskiej zawartości tłuszczu. Badacze zauważyli wyraźne zmiany w ekspresji genów wśród myszy karmionych dietami wysokotłuszczowymi w porównaniu do grupy kontrolnej.
Zmiany te dotyczyły nie tylko genów związanych z układem trawiennym, ale również z metabolizmem tłuszczów i składem bakterii jelitowych. Na przykład, zauważono wzrost liczby bakterii E. coli oraz spadek liczby bakterii z rodzaju Bacteroides, które zwykle chronią organizm przed patogenami.
Prof. Frances Sladek, główna autorka badania, zwróciła uwagę na znaczące zmiany w genach regulujących podatność na choroby zakaźne. Stwierdzono, że wysokotłuszczowe diety upośledzały geny układu odpornościowego oraz tworzyły środowisko sprzyjające rozwojowi szkodliwych bakterii jelitowych. Dodatkowo, badacze odkryli, że wszystkie trzy badane diety wysokotłuszczowe zwiększały ekspresję ACE2 i innych białek, co może zwiększać podatność na choroby takie jak COVID-19.
Naukowcy zaobserwowali także zwiększoną obecność komórek macierzystych w okrężnicy, co może być prekursorem raka. Co istotne, najwięcej zmian w ekspresji genów wywołał olej kokosowy, a następnie niemodyfikowany olej sojowy. Badanie to podkreśla, że dieta zbyt bogata w tłuszcze, nawet te pochodzenia roślinnego, nie jest korzystna dla zdrowia.
Olej sojowy nie taki zdrowy
Należy pamiętać, że wyniki te dotyczą specyficznego oleju sojowego, a nie innych produktów sojowych. Badacze podkreślają, że amerykańska dieta, w której blisko 40% kalorii pochodzi z tłuszczów, odzwierciedla diety badanych myszy, co jest niepokojące w świetle rosnącego spożycia oleju sojowego na świecie.
Już wcześniejsze badania, z 2015 roku, także wykazały niekorzystne skutki diety opartej na oleju sojowym. Naukowcy zauważyli, że może ona sprzyjać rozwojowi otyłości, cukrzycy typu 2, insulinooporności oraz stłuszczeniu wątroby. Te wyniki są szczególnie niepokojące, ponieważ wymienione schorzenia stanowią poważne zagrożenie dla zdrowia publicznego.
Jeszcze bardziej zaskakujące były wyniki badania przeprowadzonego w 2020 roku. Naukowcy dowiedli w nim, że olej sojowy może wpływać na geny mózgowe, co może mieć związek z rozwojem takich schorzeń jak choroba Alzheimera, autyzm, depresja i stany lękowe. Odkrycie to wskazuje na możliwy związek między dietą, a zdrowiem psychicznym, co jest ważnym obszarem do dalszych badań. Wskazuje to na konieczność bardziej świadomego podejścia do wyboru tłuszczów w naszej diecie i uwzględnienia ich wpływu na różne aspekty zdrowia.
Dieta a zdrowie serca
Warto także pamiętać, że diety wysokotłuszczowe mogą mieć wpływ na zdrowie serca. Nadmiar nasyconych tłuszczów w diecie jest związany z podwyższonym poziomem cholesterolu LDL, co zwiększa ryzyko chorób sercowo-naczyniowych. Dlatego ważne jest, aby zwracać uwagę na ich rodzaje w diecie i starać się wybierać zdrowe tłuszcze, na przykład z oliwy z oliwek, czy ryb (bogate w te składniki są m.in. dieta śródziemnomorska i dieta MIND).
Zdrowe podejście do tłuszczów w diecie
Nie wszystkie tłuszcze są bowiem złe. Nasz organizm potrzebuje ich do prawidłowego funkcjonowania – są one źródłem energii, wspomagają wchłanianie witamin rozpuszczalnych w tłuszczach i pomagają w budowie komórek. Kluczem jest już wspomniany wcześniej wybór zdrowych tłuszczów, takich jak te znajdujące się w awokado, orzechach, nasionach, a także tłuszczach rybnych bogatych w omega-3.
Podsumowanie
Diety wysokotłuszczowe mogą wydawać się kuszącą opcją dla szybkiego spadku wagi, ale ich długoterminowe skutki zdrowotne wymagają głębszej refleksji. Zdrowe odżywianie powinno być zrównoważone i uwzględniać wszystkie grupy żywnościowe, zapewniając organizmowi niezbędne składniki odżywcze. Pamiętajcie, że każda dieta powinna być dostosowana indywidualnie i najlepiej skonsultowana wcześniej z dietetykiem lub lekarzem.
Źródła:
- https://naukawpolsce.pl/aktualnosci/news%2C100065%2Cdiety-wysokotluszczowe-sa-niezdrowe.html
- https://www.salon24.pl/newsroom/1355293,popularny-olej-sojowy-nie-taki-zdrowy-wyniki-badan-sa-niepokojace
