Z tego artykułu dowiesz się:
ToggleCzym są zmarszczki?
Zmarszczki to zagłębienia, załamania oraz bruzdy, które powstają na poziomie skóry właściwej. Na ich pojawianie ma wpływ szereg czynników – nie tylko winny jest upływ czasu, który wiąże się z utratą kolagenu i elastyny, ale również powtarzalne ruchy twarzy, niewłaściwa pielęgnacja czy złe przyzwyczajenia.
Zmarszczki wynikające z wieku czy z naszej mimiki są efektem naturalnych zmian zachodzących w naszej skórze. Oczywiście częściowo mamy wpływ na tempo ich powstawania. Drugą kategorią są zmarszczki, do których przykładamy rękę i są następstwem naszych działań lub ich braku. Jakie są zatem rodzaje zmarszczek i co trzeba o nich wiedzieć?
Kiedy pojawiają się pierwsze zmarszczki?
Pierwsze zmarszczki mogą pojawić się już w okolicach 20-25. roku życia i związane są z ruchem naszej twarzy. Im więcej się śmiejemy, podnosimy czoło czy marszczymy brwi, tym szybciej wystąpią u nas zmarszczki mimiczne tzw. dynamiczne. Osobiście znam osoby, które już w liceum miały je mocno zarysowane.
Zmarszczki mimiczne zaczynają utrwalać się w wieku 30-40 lat, czyli są widoczne nawet gdy mięsień odpowiedzialny za ruch nie pracuje. W tym też wieku zaczynają pojawiać nam się zmarszczki charakterystyczne dla starzejącej się skóry – są to zmarszczki statyczne (warto wiedzieć, że są to też utrwalone zmarszczki mimiczne).
Jakie są rodzaje zmarszczek?
Zmarszczki mogą mieć charakter dynamiczny (mimiczne) i statyczny (związane z wiekiem), ale możemy je podzielić jeszcze bardziej precyzyjnie ze względu na:
- głębokość,
- występowanie,
- powstawanie.
Rodzaje zmarszczek ze względu na głębokość
Zmarszczki możemy podzielić na dwa rodzaje, jeśli pod uwagę weźmiemy ich głębokość:
- zmarszczki płytkie (powierzchniowe) – ich głębokość nie przekracza 0,05 mm i są to początkowe zmarszczki mimiczne;
- zmarszczki głębokie – ich głębokość jest powyżej 0,05 mm i są to pionowe oraz poziome bruzdy.
Rodzaje zmarszczek ze względu na występowanie
Zmarszczki mogą występować na różnych obszarach ciała i ich obecność nie ogranicza się tylko do twarzy. Gdzie mogą się one znajdować? Jakie są rodzaje tego typu zmarszczek? Mogą się one pojawić:
1. Na czole i są to:
- poziome zmarszczki, które są efektem mimiki, ale też procesów starzenia;
- pionowe zmarszczki, czyli tzw. lwia zmarszczka/bruzda.
Zobacz też: Zmarszczki na czole – przyczyny, rodzaje, zabiegi
2. W kącikach oczu (tzw. kurze łapki) – to promieniście ułożone zmarszczki, są one efektem pracy mięśni okrężnych oczu, które kurczą się w czasie mrużenia oczu czy uśmiechania.
3. Pod oczami i dolina łez – to jedne z najwcześniej pojawiających się zmarszczek, ponieważ skóra w tym miejscu jest czterokrotnie cieńsza niż na reszcie twarzy. Zmarszczki pod oczami są wynikiem mimiki i przesuszenia skóry (w tym miejscu nie ma gruczołów potowych i łojowych).
4. Przy nosie (tzw. zmarszczki królicze) – są to zmarszczki mimiczne i powstają w wyniku marszczenia nosa. Najczęściej pojawiają się one u osób wrażliwych na słońce i alergików.
5. Wokół ust – tutaj możemy wyróżnić:
- zmarszczki nad górną wargą (tzw. zmarszczki palacza) – pojawiają się po 45. roku życia i związane są z upływającym czasem oraz z brakami w uzębieniu;
- bruzdy nosowo-wargowe (nazewnictwo jest tu różne np. małpi pyszczek, chomiki) – są to zmarszczki, które ciągną się od skrzydełek nosa do kącików ust. Mogą pojawić się nawet po 20. roku życia (ja tak miałam, to obciążenie genetyczne 😀), ale pogłębieniu ulegają po 40-stce, gdy zaczyna opadać skóra policzków;
- fałdy poniżej kącików ust (tzw. zmarszczki marionetki, zmarszczki smutku) – biegną one od kącików ust pionowo w dół do linii żuchwy. Związane są one z utratą objętości w tkance podskórnej. Najczęściej powstają u osób: o pełnej buzi, narażonych na wahania wagi, po 50. roku życia.
6. Na szyi:
- poziome zmarszczki (tzw. obręcze lub naszyjniki Wenus) – są to podłużne bruzdy, zwykle związane z wiekiem, ale ich powstawanie przyspiesza częste pochylanie głowy, które jest wynikiem używania smartfona (koniecznie przeczytajcie artykuł o tech neck), czytaniem w pozycji leżącej, czy zbyt wysoką poduszką do spania;
- tzw. skóra indyka – związana jest z odchudzaniem – zbyt szybka utrata tkanki tłuszczowej prowadzi do obwiśnięcia skóry.
7. Na dekolcie – w tym miejscu podściółka tłuszczowa jest bardzo cienka, a skóra zawiera niewiele elastyny i kolagenu, w związku z tym jest to idealny grunt na powstawanie zmarszczek.
8. Na dłoniach i stopach (tzw. bruzdy ruchome) – głównym uwarunkowaniem ich powstawania jest budowa anatomiczna – skóra zapada się w zagłębienia dłoni i stóp. Na ich występowanie ma też wytrzymałość podskórnej tkanki tłuszczowej.
Rodzaje zmarszczek ze względu na powstawanie
Skoro znamy już miejsca występowania zmarszczek, pora przejść do kolejnego podziału, czyli jakie są rodzaje zmarszczek ze względu na ich powstawanie? Otóż wyróżnia się:
- Zmarszczki ortostatyczne (genetyczne, płodowe) – nie są one objawem starzenia, związane są z zanikiem dziecięcej wyściółki tłuszczowej i towarzyszą nam od urodzenia. Widoczne są one pod dolną szczęką i w górnej części szyi – są to linie układające się w poprzek (tzw. obręcze).
- Zmarszczki mimiczne (dynamiczne, ekspresji) – mogą pojawić się już w okolicach 20-25. roku życia i są efektem regularnych skurczy mięśni (dziennie mięśnie na twarzy kurczą się nawet 15 tys. razy!). Związane są one z ekspresją i mimiką twarzy, zaliczamy do nich m.in. poziome zmarszczki czoła, lwią zmarszczkę, kurze łapki czy zmarszczki palacza. Początkowo zmarszczki te znikają, gdy zmieniamy mimikę, ale z wiekiem ulegają utrwaleniu i stają się zmarszczkami statycznymi.
- Zmarszczki statyczne – są wynikiem upływającego czasu i pojawiają się w okolicach 30-40. roku życia – z wiekiem zmniejsza się ilość kolagenu i elastyny, a skóra traci na sprężystości, gęstości i nawilżeniu. Najczęściej są to utrwalone zmarszczki mimiczne i senne, które widoczne są przez cały czas, niezależnie od pracy mięśni.
- Zmarszczki grawitacyjne – związane są z procesem starzenia, w wieku 40-45 lat wraz ze stopniową utratą kolagenu skóra staje się coraz bardziej podatna na siłę grawitacji. W wyniku czego zmienia się owal twarzy (zobacz opadający owal twarzy) i widoczniejsze stają się bruzdy nosowo-wargowe oraz zmarszczki marionetki.
- Zmarszczki atroficzne – są one charakterystyczne dla kobiet w wieku okołomenopauzalnego. Powstają one w wyniku atrofii (zanik tkanek) związanej ze spadkiem estrogenu. W tym czasie granica skórno-naskórkowa staje się cieńsza oraz spowolnieniu ulega transport substancji odżywczych do głębszych warstw skóry. Jakby tego było mało, to zaczyna nam ubywać podściółki tłuszczowej, ilość kwasu hialuronowego zaczyna spadać, dochodzi do zapadnięcia policzków, a usta tracą swoją objętość.
- Zmarszczki starcze – są to zmarszczki związane z procesem starzenia – z wiekiem włókna kolagenowe i elastynowe stają się coraz słabsze oraz dochodzi do przemieszczania się podskórnej tkanki tłuszczowej. Dodatkowo wpływ na powstawanie zmarszczek starczych ma zanikanie kości szczękowej. Tempo ich pojawiania w dużej mierze zależy od czynników genetycznych.
- Zmarszczki senne – jak sama nazwa wskazuje, “pracujemy” nad nimi w czasie snu. Powstają one pod wpływem odgniatania się skóry – w młodym wieku dzięki sprężystości skóra się wygładza, ale wraz z wiekiem zmarszczki tego typu się utrwalają i są widoczne przez cały czas. Najczęściej są one pionowe oraz ukośne i widoczne m.in. na czole, przy oczach, policzkach, szyi i dekolcie. Najlepszą prewencją przed nimi jest spanie na plecach (to łatwo napisać, ja od wielu lat walczę, żeby spać na plecach i idzie mi to słabo).
- Zmarszczki liniowe (papierowe, suche) – ich występowanie jest konsekwencją braku lub niewłaściwej pielęgnacji skóry – powstają one na skutek przesuszenia naskórka w warstwie rogowej oraz przez zbyt małą ilość naturalnego czynnika nawilżającego. Skóra takiej osoby jest sucha i przypomina pergamin. Przez brak odpowiedniego nawilżenia zmarszczki liniowe mogą pojawić się już u osób w okolicach 25. roku życia.
- Zmarszczki posłoneczne (strukturalne) – powstają one po ekspozycji słonecznej. Promieniowanie UV uszkadza włókna kolagenowe i elastynowe, przez co dochodzi do przesuszenia skóry, która staje się matowa i szorstka. W efekcie najczęściej na szyi i dekolcie pojawiają się nie tylko drobne zmarszczki przypominające siateczkę, ale równolegle z nimi mogą występować przebarwienia i odbarwienia skóry.
- Zmarszczki elastotyczne – to także zmarszczki związane z promieniowaniem słonecznym, ale są konsekwencją zwyrodnienia włókien elastynowych (elastoza). Pojawiają się one po wieloletniej ekspozycji na słońce w okolicach 50. roku życia. Tego rodzaju zmarszczki są głębokimi bruzdami, które mają kształt zgnieceń czy zgrubień. Najczęściej występują na szyi i policzkach.
Czy zmarszczki są nieuniknione? Czy musimy się nimi przejmować?
Przedstawiłam Wam bardzo szeroko rodzaje zmarszczek i zapewne zwróciłyście uwagę, że część z nich jest konsekwencją naturalnych procesów związanych ze starzeniem, a na część pracujemy same. To właśnie na te drugie powinnyśmy zwrócić szczególną uwagę, jeśli zależy nam na dobrym wyglądzie skóry – to są zmarszczki, przed którymi możemy się chociaż trochę uchronić.
Zmarszczek związanych ze starzeniem nie unikniemy, ale prawidłowe dbanie o skórę, stan naszego organizmu czy dietę może sprawić, że opóźnimy ich występowanie. Dłużej będziemy cieszyć się zdrową i dobrze wyglądającą skórą.
Czy warto przejmować się zmarszczkami? Wiem, że nie jest to prosty temat, ale skupienie się tylko na walce z nimi może znacząco wpłynąć na jakość naszego życia i samopoczucia. O ile na część zmarszczek nie mamy wpływu, bo są uwarunkowane genetycznie, o tyle na tempo występowania niektórych już mamy. Do zmarszczek powinnyśmy podchodzić na spokojnie i warto skupić się na dbaniu o nasz organizm, o zdrowe starzenie, bo to wszystko wpłynie nie tylko na nasz wygląd, ale i kondycję w późniejszych latach.
Jeśli jednak za mocno przejmujecie się upływającym czasem, to koniecznie, regularnie odwiedzajcie nasz blog, na którym nie tylko poznacie osoby takie jak Wy, ale dowiecie się jak pozytywnie podejść do starzenia 😀
Źródła:
- https://uroda.poradnikzdrowie.pl/twarz/rodzaje-zmarszczek-jakie-sa-rodzaje-zmarszczek-aa-qsfC-LKHL-WdKp.html
- https://www.ollie.pl/na-przekor-zmarszczkom-rodzaje-i-sposoby-zwalczania-zmarszczek/
- https://www.vichy.pl/blog/jakie-sa-rodzaje-zmarszczek/vmag78353.aspx
- https://revitae.com.pl/rodzaje-zmarszczek-i-najskuteczniejsze-sposoby-ich-usuwania/
- https://www.allecco.pl/artykuly/jakim-zmarszczkom-mozemy-zapobiec.html#mimiczne
jak najlepiej dopasować pielęgnację do różnych rodzajów zmarszczek na twarzy? jakie składniki kosmetyczne są najlepsze do walki z poszczególnymi rodzajami zmarszczek? szukam praktycznych wskazówek, które pomogą mi skuteczniej dbać o moją skórę 🙂
Aurelia, dziękuję za Twój komentarz. W pielęgnacji skóry najważniejsze jest dopasowanie składników do konkretnego typu zmarszczek. Na przykład, dla zmarszczek mimicznych warto szukać produktów z peptydami, które pomagają zrelaksować mięśnie twarzy. Przy zmarszczkach spowodowanych utratą elastyczności skóry warto sięgnąć po kosmetyki zawierające retinol lub witaminę C, które wspierając produkcję kolagenu. Dla każdego rodzaju zmarszczek istnieją odpowiednie składniki, które mogą pomóc w ich redukcji. Więcej szczegółów znajdziesz na naszym blogu.
Z miłością,
Agnieszka Fodrowska